Van fiets- tot thuisaccu’s en van elektrische auto’s tot zonnepanelen: ze brengen in en om het huis nogal wat risico’s met zich mee. Tijdens onze thema-avonden in Assen, Winsum, Meppel, Wolvega, Roden en Groningen vertelden onze risicodeskundigen en brandonderzoekers meer over deze nieuwe risico’s en hoe je brand door oplaadbare batterijen kunt voorkomen.
We hebben meer en meer elektrische apparaten in huis. Veel van die apparaten bevatten accu’s met lithium. Dit zijn oplaadbare batterijen die elektriciteit opslaan en verschillende brandrisico’s met zich meebrengen zoals overladen of oververhitting. Daarnaast zijn de batterijen erg kwetsbaar na beschadiging. Een accubrand is moeilijk te blussen en de rook is extreem giftig.
“Dit kan toch niet”
Tijdens de eerste van zes thema-avonden namen risicodeskundigen Hans Meppelink en Nico Strijker mensen mee langs de nieuwe brandrisico’s. Dit deden zij met foto’s van verschillende situaties die zij tijdens bezoeken aan leden tegenkomen. Bij een filmpje van een erkende installateur die op een dak van een klant laat zien hoe een eerdere installateur zonnepanelen niet volgens de regels heeft gelegd, is de verbazing in de zaal te horen. “Dit kan toch niet”, fluistert iemand beduusd.
De verduurzaming van onze woningen en voertuigen heeft invloed op onder meer de meterkast, als hart van de elektrische installatie. Ontwikkelingen volgen zich razendsnel op, maar de meterkast moet dat wel aankunnen. “We zien heel veel verkeerde aansluitingen, dat moet je eigenlijk niet willen. Tegenwoordig kun je meterkasten kopen via Marktplaats. Doe dat niet, kies altijd voor een erkende installateur”, benadrukt Hans Meppelink.
Fietsaccu’s
Ruim een derde van de fietsers in Nederland gebruikt een elektrische fiets. Regelmatig ontstaan er branden door fietsaccu’s. Vaak gebeurt dit als een accu beschadigd is geraakt, bijvoorbeeld na een val. De risicodeskundigen geven daarom bezoekers als tip mee om de accu na een valpartij altijd door een fietsenmaker te laten checken. “En laad op buiten de vluchtroute en op een moment dat je zelf in de buurt bent. Dus niet ’s nachts als je slaapt”, geeft Nico Strijker mee.
Andere onderwerpen die aan bod komen zijn onder meer thuisaccu’s, (het opladen van) elektrische auto’s en de Bouwadvieslijn. Het tweede deel van de avond werd gevuld door Team Brandonderzoek Noord-Nederland van de brandweer dat ook verschillende materialen had meegenomen. Specialist Risicobeheersing Annemarieke Leene deelde diverse casussen rond elektrische apparaten en batterijen.
“Ga vooral niet in de rook staan”
Onder meer de accu’s van elektrische fietsen en speelgoed kwamen uitgebreid aan bod, omdat ze weleens in brand vliegen of ontploffen. “Ik zou bij dergelijke branden altijd adviseren om naar buiten te gaan en meteen de brandweer te bellen. Hoe eerder je de brandweer belt, hoe eerder we aan de slag kunnen. En ga vooral niet in de rook staan.” Daarnaast heeft ze nog een tip voor het opladen van apparaten: “Laad een apparaat niet tot 100 procent op, beter is tot 90 procent. En laat nooit de lader ergens inzitten als je niet meer oplaadt.”
Opladen e-bike, elektrische auto en andere voertuigen
Ruim een derde van de fietsers in Nederland gebruikt een elektrische fiets en steeds meer mensen rijden elektrisch. Dat brengt risico’s met zich mee. Zo zien we bijvoorbeeld veel branden door accu’s van fietsen. De grootste risico’s ontstaan tijdens het opladen en ontladen. Laad daarom altijd overdag en buiten de vluchtroute op en zorg voor een werkende rook- of hittemelder op de plek waar de fiets wordt opgeladen. Haal altijd de stekker uit het stopcontact als de batterij vol is.
De meterkast
De meterkast is het hart van alle elektra in huis. Airco’s, warmtepompen, elektrische kookplaten, zonnepanelen, elektrische voertuigen en thuisaccu’s: ze komen hier allemaal samen. Door de energietransitie is een veilige en goed functionerende meterkast nóg belangrijker geworden. Hoe veilig is jouw meterkast? En welke vragen stel je een installateur? Wat kun je daarnaast nog meer doen? We nemen je graag mee.
Vragen voor een installateur
Heb je een installateur over de vloer? Stel dan in elk geval de volgende vragen:
- Hoe zit het met het gelijktijdig vermogen? Zonnepanelen, warmtepompen en laders van elektrische voertuigen draaien vaak urenlang op maximaal vermogen. De automaten in de meterkast koelen hierdoor niet af. Kan jouw meterkast deze warmte goed afvoeren?
- Wat is het totale vermogen? Per groep, per fase en van de hele meterkast? Met een hoofdaansluiting van bijvoorbeeld 40 Ampère en zonnepanelen die 16 Ampère leveren is het mogelijk dat een meterkast die gemaakt is voor 40 Ampère maar liefst 56 Ampère moet verwerken. Dat is (gerekend met 230 volt) in plaats van 9200 Watt, 12880 Watt! Dit moet je altijd zien te voorkomen. Maak samen met de installateur dus een rekensommetje aan de keukentafel, want jouw meterkast is hiervoor niet ontworpen met extra brandrisico tot gevolg!
Wat kun je verder zelf doen?
Wat kun je verder zelf doen?
- Heb je een slimme meter? Met een speciaal apparaatje kun je op je telefoon zien hoeveel Watt er verbruikt of teruggeleverd wordt. Om tot het totale vermogen te komen, moet je wel het vermogen van de zonnepanelen erbij optellen. Een voorbeeld: jouw verbruik van 7000 Watt vanuit het net gaat via de slimme meter. Jouw zonnepanelen leveren 3000 Watt. Dan zit je dus in de meterkast op een totaal vermogen van 10.000 Watt.
- Hou de temperatuur van de meterkast in de gaten. Wordt de meterkast erg warm, dan is er mogelijk niet genoeg ventilatie of het gelijktijdig vermogen is te groot. Je kan ook altijd voelen of een automaat of zekering warm of heet wordt. Heet is niet goed.
- Plaats een gekoppelde rookmelder aan het plafond in de meterkast. Zo word je snel gewaarschuwd bij brand.
- Wil je een beginnende meterkastbrand automatisch blussen? Ook hier zijn producten voor. Zoek maar eens op ‘automatisch blusmiddel meterkast’. Heb je brand in de meterkast en een automatisch blusmiddel? Hou dan de deur gesloten zodat het blusmiddel zijn werk kan doen en er geen extra zuurstof bijkomt. Bel altijd 112 en verlaat de woning.
- Gebruik de meterkast nooit als opslagplaats.
- Woon je in een wooncomplex met meerdere verdiepingen? Dan kan het zijn dat meterkasten verticaal met elkaar verbonden zijn. Dit is een praktische oplossing, maar soms ook gevaarlijk. Bijvoorbeeld bij rookverspreiding in het woongebouw als er brand uitbreekt. Praat hierover met jouw verhuurder of binnen jouw VvE. Met vroegtijdige alarmering, automatische blussing of andere voorzieningen kun je gezamenlijk een hoop leed en schade voorkomen.